Park Villa Pamphilj

Park Villa Pamphilj

Park Villa Doria Pamphilj - lub po prostu Villa Pamphilj, jak mawiają rzymianie – liczy 184 hektary powierzchni, co czyni z niego trzeci pod względem wielkości park w Rzymie, zaraz po Parco regionale dell’Appia Antica oraz po Parco del Pineto, położonym w pobliżu dzielnicy Gianicolense. Park Villa Doria Pamphilj ma długą historię, związaną z historią dwóch rodów arystokratycznych, którym początkowo służył jako wiejska rezydencja, następnie był wykorzystywany jako majątek rolny, by wreszcie w 1972 roku przekształcić się w park miejski, dostępny dla wszystkich od 7 rano aż do zachodu słońca. Park ten to jednak znacznie więcej niż tylko zielone płuca miasta, miejsce, w którym można pobiegać, pospacerować, odetchnąć czystym powietrzem czy zorganizować piknik wśród drzew – odwiedź go i odkryj fascynujące wydarzenia oraz ważne epizody z historii miasta.

Dwie strefy, dwie dusze

Rozległy zielony teren parku, który zyskiwał obecny kształt na przestrzeni wieków w efekcie przyłączania do niego coraz to nowych porcji ziemi, od 1960 roku jest przedzielony przez via Leone XIII - zwaną też via Olimpica, w związku z tym, że powstała z okazji Igrzysk Olimpijskich w celu połączenia Foro Italico z dzielnicą EUR – na dwie odrębne, choć połączone drewnianą kładką dla pieszych, strefy, do których prowadzą osobne wejścia i które mają inne charakterystyczne punkty. Część zachodnia, która rozciąga się w kierunku via della Nocetta, to duży, płaski zielony teren, ciągnący się w zasadzie bez żadnych zakłóceń, niezwykle popularny wśród osób uprawiających sport, część wschodnia zaś kryje w sobie wiele historycznych budowli, fontann, stawów i urokliwych bistro, które sprawiają, że jest to jedno z ulubionych miejsc spotkań rzymian. Możesz skupić się podczas swojej wizyty na niektórych tylko, wybranych miejscach, a resztę czasu poświęcić na relaks w cieniu wiekowych drzew lub też możesz spróbować zwiedzić szybko cały teren, najlepiej z siodełka roweru.

Część zachodnia – sport i przyroda

Do części parku rozciągającej się na lewo od via Leone XIII prowadzi kilka wejść od via della Nocetta, od via Aurelia Antica i od via Olimpica (wejścia położone najbliżej Hu Roma Camping in Town), a także od strony kładki dla pieszych. To właśnie niedaleko tego wejścia znajdziesz spory płaski teren z młodymi drzewami rosnącymi wśród starszych drzew – jest to ogród  Giardino dei Giusti di Roma, czyli rzymski Ogród Sprawiedliwych, zainaugurowany w 2018 roku, którego celem jest upamiętnienie – na podobieństwo innych miejsc tego typu na świecie – osób, które angażowały się w obronę ludzkiej godności i przeciwstawiały się uprzedzeniom podczas ludobójstw i w systemach totalitarnych. Każdego roku w dniu 6 marca, z okazji przypadającego w tym dniu Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych, w ogrodzie sadzonych jest pięć nowych drzew. Zagłębiając się dalej w park, jednak zanim jeszcze dojdziemy do małego jeziora Victorii, natykamy się na Casale di Giovio - budynek pogrzebowy z epoki cesarstwa rzymskiego, który został zakupiony przez ród Doria Pamphilj w roku 1847, a który obecnie – możliwy do obejrzenia jedynie z zewnątrz – przypomina zwykły otoczony alejkami i ogrodami dom.

Cuda w „Villa Vecchia”

Do wschodniej części parku prowadzą wejścia od strony via Vitellia, od largo San Pancrazio lub od largo 3 giugno 1849. Ten ostatni – położony na skraju parku – wychodzi na Zatybrze oraz piękny Ogród Botaniczny, a jego nazwa odwołuje się do bitwy stoczonej pomiędzy wojskami francuskimi a garibaldczykami o Villa Corsini, która w późniejszym okresie została włączona do gospodarstwa rodu Doria Pamphilj. Zazwyczaj można tu spotkać większe tłumy niż w części zachodniej, zwłaszcza w weekendy, kiedy park wypełnia się  wesołym tłumem ludzi ćwiczących na siłowniach na świeżym powietrzu, uprawiających yogę czy też uczestniczących w radosnych piknikach lub meczach krykieta, które stanowiąc nieodzowny punkt programu w życiu hinduskiej społeczności zamieszkującej Rzym. Niewątpliwie warto jednak także zapoznać się z historią poszczególnych budowli, znajdujących się w tym obszarze, z których każda niesie z sobą ciekawą opowieść.

Ród Pamphilj - Casino del Bel Respiro, amfiteatr i kaplica

Pałac Casino del Bel Respiro, zaprojektowany w połowie XVII przez Alessandro Algardiego na zamówienie papieża Innocentego X (Giovanni Battista Pamphilj),  to obecnie reprezentacyjna rezydencja włoskiego rządu. Z tego powodu pałac jest dostępny do zwiedzania jedynie w jedną sobotę miesiąca, a w pozostałym czasie pozostaje nam jedynie podziwianie jego eleganckich, pięknie zdobionych fasad oraz przepięknych ogrodów uformowanych na kształt labiryntu (w pałacu organizowane są wizyty państwowe oraz oficjalne spotkania, takie jak zgromadzenie Stanów Generalnych w roku 2009, kiedy to libijski przywódca Muammar Kadafi rozbił na błoniach olbrzymi beduiński namiot, przeznaczony dla niego i jego ochrony osobistej).

Piękny kompleks pałacowy skrywa wiele fascynujących zakątków, do których należy między innymi Fontanna Wenus (Fontana di Venere), do której docieramy schodząc po schodkach usytuowanych z boku pałacu, a która znajduje się centralnie pośrodkudwóch biegów schodów, prowadzących do położonego powyżej „tajemniczego ogrodu”.  Duża, centralna nisza skrywa posąg bogini, z którego przetrwała jednak jedynie dolna część korpusu. Przechadzając się dalej po rozciągającym się tam terenie, który wiosną zabarwia się na różowo od kwitnących magnolii, docieramy do ogrodu Giardino del Teatro, z położoną centralnie sceną, na której organizowane były przedstawienia teatralne i muzyczne. Po lewej stronie natomiast widzimy kaplicę roduDoria Pamphilj, wzniesioną wg projektu Edoardo Collamariniego w okresie między 1896 a 1902 rokiem, która po dziś dzień stanowi własność rodziny i jest budynkiem pogrzebowym o neośredniowiecznym charakterze, zdobionym eleganckimi mozaikami.

Jeziorka i fontanny, ogrody i restauracje

Wchodząc do parku od strony via Vitellia, po prawej stronie zobaczysz urokliwy domek, który gości w swoich progach ViVi Bistrot – jeśli tylko znajdziesz w sobie cierpliwość i staniesz w kolejce (która jest tam niemal zawsze), aby dojść do lady lub poczekać na stolik, odkryjesz urokliwe miejsce, w którym nie tylko możesz napić się kawy, czy zamówić aperitif, ale też zjeść prosty posiłek (w dolnej części budynku, po lewej, znajdziesz natomiast łazienki publiczne). Ścieżka, która rozwija się na tyłach domku prowadzi do jeziorka Lago del Belvedere, zbiornika wodnego pochodzenia naturalnego, zamieszkiwanego przez łabędzie, kaczki i żółwie. Idąc wzdłuż jego brzegów, a następnie wzdłuż kanału przy viale VIII Marzo dotrzesz do malowniczej fontanny Fontana della Cascata wraz z jej ciekawymi efektami wodnymi. U góry natomiast zobaczysz fontannę Fontana del Giglio – z herbem rodu Pamphilj – będącą idealnym miejscem, aby chwilę odpocząć i nacieszyć oczy widokiem na otaczające fontannę marmurowe ławeczki. Podążając dalej viale VIII Marzo dojdziesz z kolei do fontanny Fontana del Mascherone – w której uzupełnisz swoją butelkę na wodę – oraz do fontanny Fontana del Fiume Tevere, prezentującej rzeczne bóstwo w pozycji półleżącej. Po lewej, Casale dei Cedrati, czyli dawne stajnie, zbudowane przy akwedukcie Traiano-Paolo, które w XVIII wieku służyły jako budynki gospodarcze pięknego ogrodu Giardino dei Cedrati – gaju cytrusowego poświęconego bogini Wenus. Obecnie budynek ten (przez który można wejść do parku od via Aurelia Antica) gości nowoczesne wnętrza, a w nich przepyszne bistro, idealne miejsce zarówno na śniadanie, jak i na obiad, gdzie organizowane są także liczne kursy, wystawy czy inne wydarzenia kulturalne.